Đào Xá là một xã ở phía Bắc huyện Phú Bình (tỉnh Thái Nguyên). Xã Đào Xá cách trung tâm huyện Phú Bình 11km về phía Bắc, cách trung tâm thành phố Thái Nguyên 16km về phía Đông Nam.

Bản đồ xã Đào Xá (Ảnh Google Maps)

Vị trí xã Đào Xá (chấm đỏ) trong tỉnh Thái Nguyên (Ảnh Google Maps)

Xã trải dài theo chiều Bắc - Nam và tiếp giáp với xã Đồng Liên và xã Bàn Đạt ở phía Bắc, giáp với xã Tân Khánh và Bảo Lý ở phía Đông Bắc và Đông Nam, giáp với xã Thượng Đình ở phía Nam và Tây Nam qua sông Cầu và giáp với xã Lương Sơn của thành phố Sông Công ở phía Tây Bắc. Diện tích đất tự nhiên 958,58ha trong đó đất nông nghiệp là 537,15ha, đất trồng cây công nghiệp và trồng cây rừng 421.43ha. Dân số của xã năm 2021 là 6.365 người, mật độ đạt 610 người/km2. Tỷ lệ tăng dân số trung bình là 1,6% Đào xá được chia thành 7 xóm là Tân Sơn, Dẫy, Chám, Xuân Đào, La Lý, Đoàn Kết và Phú Minh.

Lịch sử hình thành

Theo tiến trình lịch sử, địa danh, địa giới hành chính của xã Đào Xá đã nhiều lần thay đổi. Đầu thế kỷ thứ XIX, xã Đào Xá được hợp nhất từ các làng gồm: Làng Lũ An (Lũ Yên) thuộc tổng Lý Nhân, làng Đào Xá, Nông Cúng, 2 xóm Liên Minh, Phú Thịnh thuộc tổng Thượng Đình huyện Tư Nông.

Yên Thịnh - Đào Xá, một miền quê yên bình

Ngày 25/8/1953 xã Yên Thịnh (nay là xã Đào Xá) chính thức được thành lập gồm các làng Lũ Yên thuộc xã Bảo Lý, làng Đào Xá, Nông Cúng, 2 xóm Liên Minh, Phú Thịnh thuộc xã Thượng Đình, ấp La Lý thuộc xã Vạn Thắng hợp nhất thành xã Yên Thịnh. Cùng với điều chỉnh về địa giới hành chình, chi bộ đảng xã Yên Thịnh được thành lập với 35 đảng viên, sinh hoạt tại 4 tổ đảng do đồng chí Trịnh Trọng Trấn làm Bí thư. Song song với việc thành lập chi bộ đảng, bộ máy chính quyền, MTTQ và các tổ chức đoàn thể cũng được thành lập, từ đây chi bộ xã Yên Thịnh gánh vác sứ mệnh lịch sử lãnh đạo chính quyền, MTTQ, các đoàn thể và nhân dân thực hiện các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế xã hội, củng cố quốc phòng an ninh tại địa phương. 

Theo Quyết định số 136-NV ngày 7/4/1967 của Bộ Nội Vụ về phê chuẩn sửa đổi tên các xã thuộc tỉnh Bắc Thái, xã Yên Thịnh đổi tiên thành xã Đào Xá. Tuy nhiên do ảnh hưởng của chiến tranh phải đến năm 1975 tên gọi Xã Đào Xá mới chính thức được sử dụng trong các văn bản hành chính ở địa phương và giữ nguyên tên gọi cho đến ngày nay.

Con người và truyền thống

Dân cư sinh sống, lao động trên địa bàn xã Đào Xá chủ yếu là người kinh. Con người nơi đây có truyền thống đoàn kết trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm, cần cù trong sản xuất, luôn yêu thương, đùm bọc lẫn nhau, nhất là khi gặp khó khăn, hoạn nạn. Từ xưa đến nay, người dân địa phương lấy nông nghiệp làm gốc, các ngành thương nghiệp, tiểu thủ công nghiệp hạn chế. Ngày nay, cơ cấu kinh tế của xã Đào Xá từng bước chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, các ngành tiểu thủ công nghiệp, dịch đóng vai trò ngày càng lớn trong sự phát triển của xã.

Xã Đào Xá có 3 di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh đó là: Di tích đình chùa làng Lũ Yên, Di tích đình chùa Nông Cúng, Di tích kè Lũ Yên.

Di tích lịch sử văn hóa đình chùa làng Lũ Yên

Quá trình xây dựng và phát triển

Từ năm 1958 đến năm 1975, Đảng bộ xã đã tiến hành 5 kỳ đại hội (từ Đại hội I đến Đại hội V), từng bước thực hiện mục tiêu xây dựng XHCN và kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Phong trào hợp tác hóa nông nghiệp, phát triển kinh tế tập thể ngày càng phát triển.

Rất vinh dự và tự hào cho cán bộ và nhân dân xã Yên Thịnh nay là (Đào Xã) là xã duy nhất của huyện Phú Bình được Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm và kiểm tra công trình thủy lợi kè Lũ Yên xã Yên Thịnh ngày 2/3/1958.

Nhìn lại chặng đường lịch sử từ năm 1954 đến năm 1975 dưới lá cờ cách mạng của Đảng quang vinh, cán bộ, đảng viên và nhân dân xã Yên Thịnh một lòng đoàn kết, phát huy sức mạnh tập thể, hoàn thành tốt các nhiệm vụ kinh tế - văn hóa xã hội, quốc phòng - an ninh, mặc dù đời sống còn gặp nhiều khó khăn nhưng nhân dân xã Yên Thịnh luôn sẵn sàng hoàn thành nghĩa vụ lượng thực, thực phẩm đối với nhà nước.

Bước vào thời kỳ 1996 - 2023, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Đào Xá phát huy những thành quả đã đạt được của các thế hệ đi trước, cấp ủy, chính quyền thường xuyên quan tâm lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, Đảng bộ xã luôn xác định phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt; lấy đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, thoát nghèo bền vững làm mục tiêu phát triển.

Trụ sở Đảng ủy, HĐND, UBND xã Đào Xá

Tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt khá, thu nhập bình quân đầu người được nâng lên, năm 2022 đạt 55,7 triệu đồng/ người/ năm. Chương trình xây dựng nông thôn mới được cấp ủy, chính quyền, các ngành, đoàn thể từ xã đến các xóm tập trung chỉ đạo quyết liệt với cách làm sáng tạo, hiệu quả, và được nhân dân đồng tình hưởng ứng. Trong những năm qua, nhân dân trên địa bàn xã đã đóng góp hàng nghìn ngày công lao động, hàng chục tỷ đồng, hiến tặng hàng nghìn m2 đất để làm đường, xây trường học và nhà văn hóa xóm. Nhiều nếp nhà, nhiều ngôi trường mới, nhà văn hóa xóm được xây dựng khang trang, những con đường bê tông rộng rãi đã vươn xa đến tận các xóm, khu dân cư đến từng ngõ xóm. Phong trào xây dựng đường điện chiếu sáng làng quê, làm đường hoa, chỉnh trang công sở được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân hưởng ứng, tham gia tích cực. Với những thành tích mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã đã đạt được, năm 2018 xã Đào Xá được UBND tỉnh Thái Nguyên quyết định công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Phú Minh là xóm điểm của xã trong xây dựng nông thôn mới nâng cao

Trên lĩnh vực văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến tích cực. Hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao phát triển mạnh cả về bề rộng và chiều sâu. Hằng năm có trên 90% số gia đình được công nhận gia đình văn hóa, 7/7 xóm đạt xóm văn hóa, các hủ tục lạc hậu được đẩy lùi, truyền thống văn hóa tốt đẹp của địa phương được gìn giữ và phát huy. Hệ thống thông tin, liên lạc được đảm bảo, giáo dục - đào tạo có nhiều chuyển biến tích cực. Đã có 100% số trường học trên địa bàn đạt chuẩn quốc gia, kết quả phổ cập giáo dục được giữ vững và nâng cao về chất lượng, giáo dục mũi nhọn đạt kết quả tốt, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp và hoàn thành chương trình tiểu học đạt trên 99%, công tác y tế và chăm sóc sức khỏe ban đầu nhân dân có nhiều tiến bộ, năm 2015 trạm y tế xã Đào Xá được công nhận đạt chuẩn giai đoạn II.

Trường học được xây dựng khang trang

Chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững, đảm bảo an sinh xã hội luôn được Đảng bộ xã đặc biệt quan tâm triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả. Tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể từ 10,64% năm 2021 đến năm cuối năm 2022 giảm xuống còn 6,92%, công tác thực hiện chính sách xã hội, chính sách người có công được thực hiện tốt.

Xây dựng kênh mương, làm đương nội đồng, đẩy mạnh sản xuất nâng cao đời sống nhân dân  

Quốc phòng - an ninh được tăng cường, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân được củng cố vững chắc, phong trào quần chúng tham gia bảo vệ an ninh tổ quốc, các chương trình quốc gia phòng, chống tội phạm được đẩy mạnh, góp phần giữ vững ổn định chính trị từ cơ sở, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội.

Công tác xây dựng Đảng được đặc biệt quan tâm và tăng cường, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ được nâng lên. Đảng bộ luôn đề cao công tác giáo dục chính trị tư tưởng, làm cho cán bộ, đảng viên thấm nhuần Chủ nghĩa Mác - Lê nin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Bác Hồ đã chọn, tự hào về truyền thống văn hóa, lịch sử của quê hương, đất nước. Tập trung chỉ đạo thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW, Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh bằng những việc làm cụ thể, thiết thực gắn với thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn đảng, đấu tranh ngăn chặn những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, tạo sự chuyển biến tích cực từ nhận thực đến hành động trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, tạo sự tin tưởng, đoàn kết, thống nhất trong Đảng, niềm tin trong nhân dân. Công tác phát triển đảng viên được quan tâm cả về số lượng và chất lượng.  Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ xã, từ khi mới được thành lập chỉ có 35 đảng viên, đến nay Đảng bộ xã đã có 12 chi bộ trực thuộc 260 đảng viên. Trình độ của đội ngũ cán bộ, đảng viên được nâng lên rõ rệt cả về chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị, năng lực công tác đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Đạt được những thành quả như ngày hôm nay, trước hết là nhờ có sự lãnh đạo của Đảng, nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại; sự quan tâm lãnh đạo và chỉ đạo giúp đỡ của huyện ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ huyện, các phòng ban, ngành của huyện đối với xã Đào Xá trong quá trình đấu tranh cách mạng trước đây, cũng như trong công cuộc xây dựng và phát triển quê hương ngày nay. Đặc biệt là do công sức đóng góp của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã, sự cống hiến lớn lao của các anh hùng liệt sỹ, các thương binh, bệnh binh, gia đình có công với nước; sự đóng góp quan trọng của các đồng chí lãnh đạo, cán bộ xã qua các thời kỳ.

Lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập xã (25/8/1953 - 25/8/2023)

Những kết quả đạt được của xã Đào Xá sau 70 năm là rất đáng trân trọng và tự hào. Song, những kết quả đó vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, sự hi sinh, công lao đóng góp to lớn của các thế hệ cha ông đi trước, chưa đáp ứng được niềm mong mỏi, kỳ vọng của nhân dân. Đào Xá tuy đã có nhiều đổi thay những đời sống của nhân dân vẫn còn nhiều khó khăn, kinh tế phát triển còn chậm, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ chưa phát triển, chất lượng một số cán bộ, đảng viên, tổ chức cơ sở Đảng có mặt chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đây là những vấn đề đòi hỏi cấp ủy Đảng, chính quyền cần phải tập trung khắc phục một cách hiệu quả, để tạo thế và lực cho quá trình phát triển cao hơn ở những năm tiếp theo.

Nhiệm vụ của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Đào Xá trong thời gian tới là rất nặng nề, còn nhiều khó khăn, thách thức, song với bề dày truyền thống, với những kinh nghiệm quý báu được rút ra từ thực tiễn cách mạng, với sự quan tâm lãnh đạo, ủng hộ, giúp đỡ của của tỉnh, của huyện, với tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, chúng ta tin tưởng chắc chắn rằng Đào Xá sẽ tiếp tục gặt hái được nhiều thành tựu to lớn hơn nữa trong tương lai, góp phần cùng nhân dân các dân tộc trong huyện xây dựng Phú Bình ngày càng giầu mạnh.